Dünyada büyük bir yankı uyandıran kripto para birimleri 2018 yılında trendler arasında yerini almayı sürdürecek. Geride bıraktığımız yılın gündemini oldukça meşgul eden ve dijital ortamda sanal yollar ile işleme konulan kripto para birimleri, dünya ekonomisinin yanında iş piyasasını ve sektörel alanları da etkileyecek.
Kripto paralar, sanal ortam kodlayıcıları tarafından deepweb olarak bilinen sanal altı sistem sağlayıcılarının kodlayarak dönüştürdüğü dijital paralar olarak da tanımlanabiliyor. 2009 yılında keşfedilen Bitcoin ile dijital ortam ile tanışan kripto paraların merkezi de bulunmuyor. Günümüzde sayısı artmaya devam eden kripto paralar; paranın değerini belirleyebilen bankaları teğet geçen, hiçbir banka kurum ya da kuruluşa bağlı olmayan, kontrolsüz sistemlerle değer kazanıp kaybeden para sistemleridir. Ayrıca kriptografinin etkin kullanılması ile sağlanan güvenlik aşamaları, bu sanal para sisteminin kontrol altında tutulmasını sağlıyor. Kripto paralar belirli zaman aralıkları ile sınırlı sayıda oluşan bir yapıya sahip. Bu durum kripto paranın piyasa değerini oluşturuyor. Bundan dolayı kripto paralarda enflasyon artışı gibi problemler de yaşanmıyor.
Avantajlar ve dezavantajlar
Kripto paralar kullanıcılara birçok avantaj noktada sağlıyor ve dijital ortamlarda oluşturulan para birimleri olduklarından dolayı hiçbir ülkenin himayesi altına girmeyen evrensel para niteliğini taşıyor. Dijital ortamda dünyanın her köşesinde kullanılabilen kripto para birimleri, zaman ve mekan sınırlaması olmaksızın paylaşıma açık bir şekilde kullanılabiliyor. Bu sanal paralar bilgisayar sistemleri üzerinden oluşturulan cüzdanlarla, tüm teknolojik aletler tarafından taşınabiliyor. Öte yandan kripto paraların bizlere sağlamış olduğu bir diğer avantaj ise sanal ortam kodlayıcıları tarafından oluşturulduklarından, güvenlik duvarının oldukça sağlam ve katı olması. Ayrıca kripto paraların transferinde herhangi bir ücret ödenmemesi ise maliyetsiz bir yapıyı karşımıza çıkarıyor. Kripto paralar kodlama yolu ile oluşturuldukları için taklit edilmeleri imkansız. Böylece kripto para birimleri, sahte para birimleri durumuna düşmekten kurtuluyorlar.
Kripto para birimlerinin sağladığı avantajlar kadar dezavantajlar da mevcut. Cüzdan güvenliği sağlanmadığı takdirde herhangi bir siber saldırıda bütün birikimler korsan yollarla alıkoyulabilir. Bunun yanında anonim, yani merkezi olmayan para birimleri oldukları için kripto paraları ile ilgili bu gibi durumlarda yasal işlem başlatmak olanaksız. Devletler kripto paralar için yasal altyapılarını oluşturmaya başladılar. Diğer yandan ise çeşitli ülkelerde kripto para birimlerinin yasal olmayan para birimi olduğu kanısına varılarak, cezai yaptırımlar başlatıldı. Bazı bankalar kara para akladıkları gerekçesiyle yüksek meblağlarda para cezalarına çarptırıldı.
Kullanım alanları henüz kısıtlı
Kripto para birimleri yeni para birimleri oldukları için alımı ve satımı zor, kullanım alanları ise kısıtlı. Bundan dolayı da kripto para birimlerinin değerleri değişim gösterebiliyor. Kendi içinde borsa sistemi oluşturulmuş olan kripto para birimleri, bazı ülkelerde ekonomistler tarafından oluşturulan sanal para borsa sistemi ile izleniyor.
İş dünyasının kurallarını belirliyor
Kripto paralar ülkelerin ekonomik politikalarını ve iş dünyasının da kurallarını yeniden şekillendiriyor. Alibaba, Kodak gibi büyük ölçekli ve iş dünyasının saygın şirketleri tarafından da kullanılmaya başlanan kripto para birimleri, çeşitli ülkeler tarafından da yasal altyapıları oluşturulmak suretiyle kullanılmaya başlandı. Dünya ekonomisinde büyük ölçüde söz sahibi olan ülkeler tarafından da ekonomik gücü elinde bulundurmak amacıyla kullanılan kripto paraların henüz tam olarak yerleştirilmiş bir yasal altyapısı bulunmuyor.
Dünyadaki bu dijital stratejik değişime ayak uydurmak isteyen şirketler ise, kripto paraların dezavantajlarını avantaja çevirmek istiyor. Bu doğrultuda yeni iş politikaları da ortaya çıkıyor. Visa’nın Bitcioin Master Card uygulaması ile kripto para birimleri bu sayede birçok sanal ortamlarda kullanılabilen para birimine dönüştürülüyor. Şirketler bu dijital değişim ile internet üzerinden yapılan alışverişlerde bitcoin kabul etmeye başladılar.
Kısaca özetlememiz gerekirse, kripto paraların yasal altyapılarının olmaması ve belirsizlik durumu sektörlere dezavantajlar sağlıyor. Ancak dijitalleşen dünyamızda yeniliklere ve hızlı gelişmelere ayak uyduran şirketler, bu yeniliklerin avantajlarını kendi lehine çevirmek istiyorlar. Önce insanların merak ve endişe ile baktığı, ardından geride bıraktığımız yılın sonlarına doğru trend haline dönüşen, arkadaş buluşmalarının gündem konularından birine gelen kripto paraların geleceği ile ilgili bir sis bulutunun içinde olduğumuzu söyleyebiliriz.
*Bu yazı www.cnnturk.com sitesinde Murat Erdör’ün köşesinde yayınlanmıştır. Yazarın buradaki tüm yazılarına https://www.cnnturk.com/yazarlar/guncel/murat-erdor linkinden ulaşabilirsiniz.
