Tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs salgını (COVID-19), mesleki riskleri artan sağlık çalışanlarını da derinden etkiledi. Bu hastalıkla mücadele ederken hasta olan, hatta yaşamını kaybeden pek çok sağlık çalışanının bulunduğu ülkemizde de, COVID-19 nedeniyle depresyon riski taşıyanların sayısı şüphesiz artış gösteriyor. Zor çalışma koşullara altında pandemi ile mücadele eden sağlık çalışanları da psikolojik olarak kendini risk altında görüyor.
TÜSAD (Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği) tarafından gerçekleştirilen “Sağlık Çalışanlarına Yönelik COVID-19 Değerlendirme Anketi” de salgın ile mücadele eden sağlık görevlilerinin genel davranışlarını ve en çok da mevcut psikolojik durumunu gözler önüne seriyor. Nisan ayında web tabanlı olarak yapılan anketin sonuçlarını açıklayan TÜSAD’ın paylaştığı bazı dikkat çekici bulgular şöyle:
- Buna göre; ankete katılanların yüzde 96.5’inin çalıştığı kurumda COVID-19 acil/poliklinik hizmeti verilmekteyken, koronavirüs hastalarını doğrudan takip eden sağlık çalışanı oranı yüzde 73.
- Katılımcıların yüzde 45.6’sı COVID-19 hastasından sürüntü örneği alma, entübasyon gibi hastayla yakın temas kurulan işlem tecrübesi yaşadığını tariflerken, yüzde 17.8’i hasta ile maskesiz olarak yakın temas öyküsü olduğunu bildirdi.
- Sağlık görevlileri olası/kesin COVID-19 hastası ile temas sırasında yüzde 91.2’lik oranla en çok tıbbi maske kullandığını belirtti. Bunun yanı sıra önlük, eldiven, N95 maske, tulum ve siperlik sırasıyla diğer sık kullanılan ekipmanlar arasında yer aldı.
YÜZDE 6.6’SI HASTALIĞI BİZZAT GEÇİRDİ
- Sağlık çalışanlarının yüzde 30.2’si koronavirüs varlığı açısından kendilerinden sürüntü örneği alındığını belirtti. Yüzde 6.6’sı ise COVID-19 tanısıyla tedavi aldığını yani koronavirüs hastalığını bizzat geçirdiği bilgisini paylaştı.
- COVID-19 nedeniyle kaygı ve korku hissi duyduğunu ifade eden katılımların oranı yüzde 77.2 olurken, yüzde 4’ü psikolojik destek aldığını belirtti.
- Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) Ölçeği’ne göre; sağlık çalışanlarının yüzde 44.6’sı anksiyete, yüzde 68.2’si depresyon açısından risk altında bulundu.
- COVID-19 hastasını bizzat takip eden sağlık çalışanlarında anksiyete, ek hastalığı olan sağlık görevlilerinde ise depresif bulgular anlamlı olarak daha yüksek oranda tespit edildi.
‘KOŞULLAR İYİLEŞTİRİLMELİ’ ÇAGRISI
Bu sonuçları değerlendiren TÜSAD Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Onur Turan, “Sonuç olarak, ciddi risk altında hizmet veren sağlık çalışanlarının içinde bulunduğu olumsuz koşulların, kendilerinde yüksek oranda kaygı ve korkuya neden olduğu ortaya çıktığı görüldü” dedi. Turan, değerlendirmesine şöyle devam etti: “Dünyanın çoğu ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de COVID-19 pandemisinin yansımalarını görüyoruz. Biz sağlık çalışanları olarak hem kendimizin hem ailemizin hastalanma endişesini taşırken, aynı zamanda mesleğimizi uygulayıp, hastalarımızı iyileştirmeye ve hastalığın yayılmasını önlemeye çalışıyoruz. İçinden geçtiğimiz bu zor süreçte, hem COVID-19 pandemisi ile ilgili görüşlerini almak, hem de bu hastalığın sağlık çalışanlarında ruhsal açıdan bıraktığı etkileri görmek amacıyla bu anketi yaptık. Anket sonuçları bizlere dernek olarak ne şekilde yardım ve destek sağlayabileceğimiz konusunda yardımcı olacak. Anketimize toplam 300 sağlık çalışanı katılırken bunların 193’ü kadın, 107’si erkeklerden oluştu. Katılımcıların yüzde 82’si doktor, yüzde 11’i hemşire, yüzde 7’si de diğer sağlık çalışanıydı. Ortaya çıkan bulgular; 3’te 2’sinden fazlası depresyon açısından risk altında olan sağlık çalışanlarının pandemi süresince çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve ihtiyaç halinde psikolojik destek alması konusunda gereğinin yapılması gerektiğini gösterdi. Bu veriler ışığında, uygun önlemlerin alınması konusunda hem pandemi hastanelerinin idari sorumlularına, hem de Sağlık Bakanlığı’na çağrıda bulunuyoruz.”