E-Ticaret yapmaya başlamadan önce belki de en zor karar hangi satış kanalına odaklanacağınızdır. Kimi markalar hazır müşteri trafiğinin cazibesine kapılıp pazar yerlerinde hızla büyürken kimileri tüm enerjisini kendi e-ticaret sitesine vererek markasını uzun vadede güçlendirmeyi seçer. Ancak her iki yolun da sunduğu fırsatlar ve karşılaştığı engeller farklı. Peki sizin iş modeliniz, ürünleriniz ve hedefleriniz için en doğru strateji hangisi? Bu yazımızda farklı senaryolar üzerinden hem pazar yerlerinin hem markanıza ait bir e-ticaret sitesinin artılarını ve eksilerini karşılaştırıyor, en doğru tercihi yapabilmeniz için kapsamlı bir rehber sunuyoruz.
E-Ticarette Pazar Yeri Nedir, Nasıl Çalışır?
Alışveriş alışkanlıklarının değiştiği bu çağda artık tek tek mağaza gezmek yerine yüzlerce satıcının ürünlerine tek platform üzerinden ulaşmak hemen herkes için en tercih edilen yöntem. Bu noktadaysa çevrim içi pazar yeri kavramı devreye giriyor. Satıcılarla alıcıları buluşturan bir platform olan çevrim içi pazar yerleri, satıcıların kendi ürünlerini listeleyebildiği bir alışveriş alanıdır. Türkiye’de Trendyol, Hepsiburada, Amazon ve ÇiçekSepeti gibi platformlar bu modelin en bilinen örnekleri.
Çevrim içi pazar yerlerinin işleyişiyse aslında oldukça basit. İlgili platforma kayıtlı olan satıcı, mağazasını oluşturduktan sonra sisteme ürün fotoğraflarını ve açıklamalarını ekler. Platformu kullanan alıcılar da ürünleri karşılaştırarak favorilerini belirler ve satın alma kararı verir. Alıcı güvenli ödeme altyapısı aracılığıyla ödemesini yaptıktan sonra satıcı ürünü hazırlayıp kargolayarak nihai tüketiciye ulaştırır.
Bu sistemin en büyük avantajı işletmelere hazır bir müşteri kitlesi sunması. Örneğin Amazon dünya genelinde 300 milyondan fazla kullanıcıya, 9,7 milyon da satıcı profiline sahip. Yani satıcı kendi web sitesini kurmadan Amazon gibi platformlarda, binlerce potansiyel müşterinin bulunduğu alanda ürünlerini sergileyebiliyor. Ancak burada gözden kaçırılmaması gereken bir denge var. Pazar yerlerinde yüzlerce ve hatta binlerce satıcı olduğu için rekabet hayli yüksek. Üstüne komisyon oranları ve markanın binlerce mağaza arasında öne çıkması da zorlayıcı olabilir.
E-Ticarete henüz başlamış kişiler için pazar yerleri hızlı bir çıkış noktası gibi görünebilir. Ancak uzun vadeli bir marka stratejisi düşünüyorsanız ürün satış kanallarını pazar yerleriyle sınırlı tutmak yerine “Kendi e-ticaret sitemizi mi kurmalıyız yoksa pazar yerlerine mi odaklanmalıyız?” sorusunu dikkate almanız da sürecin bir parçası olmalı. Öyleyse şimdi markaların kendilerine ait e-ticaret sitesi kurmaları ihtiyacına gelelim.
E-Ticaret Sitesi Nedir, Nasıl Çalışır?
Markaların dijital dünyada kendi sahneleri olan e-ticaret siteleri; ürünlerin ve hizmetlerin sergilendiği, müşterilere işletmeye özel ve özgün deneyimlerin sunulduğu alandır. Tasarımından kampanyalara, anlatılan hikâyeden yaratılan deneyime kadar her şey markanın kimliğini yansıtır. Yani markanıza ait bir web sitesi müşterilerinizle aranızda kurduğunuz özel ve doğrudan bir bağın merkezi olabilir.
E-Ticaret sitelerinin çalışma mantığınıysa kısaca şöyle özetleyebiliriz:
- İlk adım Shopify, WooCommerce, Ideasoft veya T-Soft gibi altyapılarla web site oluşturmak,
- Ürün görsellerini, açıklamalarını ve fiyatlarını ekleyerek dijital vitrini tasarlamak,
- Kredi kartı, banka kartı, dijital cüzdan ve kapıda ödeme gibi farklı ödeme yöntemlerini belirlemek ve gerekli anlaşmaları yapmak,
- Sipariş ve kargo yönetimini belirlemek.
Markaların kendilerine ait bir web sitesi olduğunda kontrol tam anlamıyla onlarda olur. Dolayısıyla müşteri ilişkileri, marka bilinirliği ve müşteri sadakati konusunda kişisel stratejiler uygulamak çok daha kolay hâle gelir.
Pazar Yeri Kullanmanın Avantajları ve Dezavantajları
Çevrim içi pazar yerleri özellikle yeni başlayan satıcılar için cazip bir kapı aralar. Ancak her kolaylığın da bir bedeli vardır. Hadi birlikte pazar yerlerinin avantajlarını ve dezavantajlarını inceleyelim.
Pazar Yeri Kullanmanın Avantajları
Pazar yerlerinin en büyük gücü yukarıda da belirttiğimiz gibi milyonlarca aktif kullanıcıya sahip olmalarıdır. Kendi sitenizde sıfırdan trafik çekmeye uğraşmak yerine zaten yoğun ziyaretçi alan bir platformda ürünlerinizi kolayca görünür kılabilirsiniz. Pazar yeri kullanmanın diğer avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
- Teknik bilginiz olmasa bile bir pazar yerinde satışa başlamak oldukça basittir. Ürünlerinizi ekler, fiyatını belirler ve satışa hazır hâle gelebilirsiniz. Web sitesi kurulumu, yazılımı ve ödeme altyapısı gibi zahmetli süreçlerle uğraşmanıza gerek yoktur.
- Ödeme sistemleri, kargo anlaşmaları, iade süreçleri ve müşteri desteği pazar yeri tarafından yürütüldüğü için teknik bilgisi olmayan satıcıların da operasyonel süreci kolaylaşır.
- Büyük pazar yerleri, kendi reklam sistemleri ve toplu kampanyalarıyla ürünlerinizin daha fazla kişiye ulaşmasına yardımcı olur. Bu kampanyalar özellikle yeni başlayan satıcılar için marka görünürlüğünü artırmak adına önemli bir fırsat.
Pazar Yeri Kullanmanın Dezavantajları
Çevrim içi pazar yeri kullanmanın dezavantajlarından bazılarıysa şunlardır:
- Pazar yerlerinin sağladığı hazır müşteri trafiği özellikle yeni başlayanlar için bir nimet olsa da bu platformların elbette mali açıdan bedelleri vardır. Satış başına alınan komisyon oranları kâr marjını olumsuz etkileyebilir.
- Aynı ürün aynı platformda onlarca satıcı tarafından listelendiği için rekabet kaçınılmazdır. Bu süreçte fiyat kırma yarışına girmekse uzun vadede gelirinizi etkileyip kâr marjınızı düşürebilir.
- Marka kimliğinden ziyade platform daha görünür olur. Kendi hikâyenizi anlatmak, müşterilerinizle doğrudan bağ kurmak ve marka sadakati oluşturmak zorlaşır.
- Beklenmeyen komisyon artışları veya algoritma güncellemeleri gibi pazar yerine ait stratejilerin değişimine ayak uydurmak kimi zaman zorlayıcı olup genel başarıyı etkileyebilir.
Markanıza Ait Bir E-Ticaret Sitesi Kullanmanın Avantajları ve Dezavantajları
Pazar yerleri, e-ticarete atılmanın en kolay yolu gibi görünebilir çünkü hazır müşteri kitlesiyle hızlıca satışa başlamak mümkün hâle gelir. Ama bir noktadan sonra markanızın kendi kimliğini yaratmak, müşterinizle doğrudan bağ kurmak ve daha yüksek kâr elde etmek isteyebilirsiniz. Kendi e-ticaret sitenizi kurarak ürünlerden kampanyalara kadar her ayrıntıyı kendi kontrolünüzde tutabilirsiniz. Tabii bu özgürlük beraberinde daha fazla sorumluluk da getirir. Şimdi önce markanıza ait e-ticaret sitesi kurmanın avantajlarını ele alalım.
E-Ticaret Sitesi Kullanmanın Avantajları
Ürünlerinizi satışa sunmak için pazar yeri tercih ettiğinizde markanızın yüzlerce satıcının arasında kaybolması muhtemeldir. Fakat kendi e-ticaret siteniz olduğunda web sitenizin tasarımıyla markanızın hikâyesini özelleştirip müşterilerinize aktarabilirsiniz. Marka kimliğinizi yansıtan logo, renk paleti ve görselleri ürünlerinizin paketlemesine de yansıtarak bütünlüklü bir alışveriş deneyimi sunabilirsiniz. Böylece müşteriniz satın aldığı ürünü doğrudan markanızla ilişkilendirebilir.
E-Ticaret sitesi kullanmanın diğer avantajlarıysa şunlardır:
- Kendi e-ticaret sitenizde ürünlerinizi sergilemek için başka bir platforma komisyon ücreti ödemenize gerek kalmaz. Kampanyalarınızı istediğiniz gibi planlayabilir, indirimleri stratejik yönetebilirsiniz. Diğer satıcılarla aranızda fiyat rekabeti doğmadan stratejilerinizi markanızın mevcut durumuna göre belirleyebilirsiniz. Sonucunda daha yüksek kâr marjı elde ederek işletmenize yatırım yapma gücü kazanabilirsiniz.
- Müşterilerinizle doğrudan iletişim kurma imkânınız vardır. Müşteri e-posta adreslerine, alışveriş geçmişine ve tercih bilgilerine erişebildiğiniz için hedef odaklı kampanyalar düzenleyebilirsiniz. Müşterilerinize kişiselleştirilmiş e-postalar gönderebilir, sadık müşteri kitlesi oluşturabilirsiniz.
- Web sitenizde arama motoru optimizasyonu yaparak Google üzerinden organik trafik elde edebilirsiniz. Sosyal medya reklamlarıyla hedef kitlenize özel kampanyalar düzenleyebilirsiniz. Blog içerikleri, e-posta pazarlaması ve remarketing gibi yöntemlerle düşük maliyetle yüksek dönüşüm sağlayabilirsiniz.
- Kendi web sitenizde müşterilerinizin alışveriş yolculuğunu baştan sona tasarlayabilirsiniz. Sepet deneyimi, ödeme adımları ve kargo süreçlerini optimize ederek daha iyi bir alışveriş deneyimi sunmanız mümkün hâle gelir. Bir sorunla karşılaştığınızda kendi müşteri destek ekibinizle doğrudan iletişim kurarak problemleri hızlıca çözebilirsiniz.
E-Ticaret Sitesi Kullanmanın Dezavantajları
İşletmenize ait bir web sitesi kullanmanın bazı dezavantajları da bulunur. Bu dezavantajları şöyle listeleyebiliriz:
- Pazar yerlerinde mağaza açmak çoğunlukla ücretsizdir. Ancak kendi web sitenizi kurmak için domain ve hosting ücretinden sitenin altyapısını kurmaya kadar pek çok yatırım yapmanız gerekir. Başlangıç maliyetleriniz e-ticaret sitesi kurarken daha yüksek olur.
- Pazar yerlerinde hazır milyonlarca müşteri vardır. Kendi sitenizdeyse bu trafiği sıfırdan oluşturmanız gerekir. SEO çalışmaları, sosyal medya reklamları ve dijital pazarlama yatırımı şarttır. Çünkü stratejisiz bir sitede çok kaliteli ürünler sunsanız bile markanız görünmez kalabilir.
- Kendi web siteniz olduğunda kargo yönetiminden müşteri destek süreçlerine kadar tüm süreç sizin kontrolünüzde ilerler. Bu durum kişisel bir iş yönetimi sunsa da operasyonel yükü fazladır.
- E-Ticaret sitenizde ödeme altyapısının güvenliğini, müşteri verilerinin korunmasını ve yasal yükümlülükleri sizin sağlamanız gerekir. KVKK gibi veri güvenliği gerekliliklerini yerine getirmek ve olası siber saldırılara karşı önlem almak ekstra maliyet ve dikkat gerektirebilir.
- Yazılım güncellemeleri, sunucu bakımı, güvenlik sertifikaları (SSL) ve veri koruma gibi teknik konular da sizin sorumluluğunuzdadır. Bu süreçler için ek teknik bilgiye ya da profesyonel destek alabileceğiniz bir ekibe ihtiyaç duyabilirsiniz.
Hangi Durumda Hangi Model Daha Uygun?
Her iki yöntemin avantajlarını ve dezavantajlarını sıraladık. Şimdi sıra bu modellerin kimler için daha uygun olduğunu öğrenmeye geldi. Doğru seçimi yapmak için hedefleriniz, bütçeniz, ürün tipiniz ve büyüme stratejileriniz çok önemli. Peki, sizin seçmeniz gereken model hangisi?
E-Ticarete Yeni Başlayanlar
Yeni bir girişimci olduğunuz ve hızlıca satış yapmaya başlamak istediğiniz bir senaryoda avantajlı olan seçenek pazar yerleridir. Çünkü pazar yerlerinde hazır müşteri trafiği sayesinde ürünlerinizi daha kolay görünür kılabilirsiniz. Teknik bilgi edinmenize ve yüksek bütçe ayırmanıza gerek kalmadan e-ticarete atılabilirsiniz.
Güçlü Bir Marka Kimliği Oluşturmak İsteyenler
Hedefiniz satış yapmanın yanı sıra marka bilinirliğini artırmak ve müşteri sadakati edinmekse kendi e-ticaret sitenizi kurmanızın en doğru strateji olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü e-ticaret sitesine sahip olmanın avantajlarında bahsettiğimiz gibi markanız pazar yerinin kalabalığında kaybolmadan daha kolay öne çıkabilir. Tasarım, fiyatlandırma ve müşteri deneyimi tamamen sizin stratejilerinize ve kontrolünüze bağlı olduğu için marka kimliği oluşturmanız da kolaylaşır.
Hızlı Satış Yapmayı Hedefleyenler
Stoklarınızı kısa sürede eritmek, kampanya dönemlerinde maksimum satış yapmak ve daha geniş bir kitleye ulaşmak istiyorsanız pazar yerlerine ağırlık verebilirsiniz. Çevrim içi pazar yerleri özellikle indirim sezonlarında yoğun trafik aldığı için bu alanda satış hedefinize ulaşmanız daha mümkün. Örneğin 11.11, Black Friday, Efsane Kasım, yılbaşı indirimleri gibi dönemlerde pazar yerlerinin reklam yatırımları ve kullanıcı trafiği zirveye çıkar.
Niş ve Özel Ürünler Satanlar
Koleksiyon ürünleri, el yapımı tasarımlar, lüks moda veya kişiselleştirilmiş ürünler satıyorsanız pazar yerleri yeterli gelmeyebilir. Müşterilerinizle birebir iletişim kurarak ürününüzün hikâyesini anlatmanız kendi sitenizde daha kolaydır. Ayrıca web siteniz sayesinde özel bir müşteri deneyimi sunabilir, fiyatlandırmada ve kampanyalarda esnek davranabilirsiniz.
Tüm bunlarla birlikte çoğu marka için tek doğru olduğunu söylemek mümkün değil. Kimi zaman en iyi sonucu pazar yerlerini ve kendinize ait bir e-ticaret sitesini bir arada kullandığınız hibrit modelle alabilirsiniz. Çünkü pazar yerleri yeni müşteri kazanımı, yüksek trafik ve hızlı satış için avantajlıyken e-ticaret siteniz de müşteri sadakati, marka değeri ve yüksek kâr marjı için daha iyi bir seçenektir. Pazar yerlerini bir müşteri kazanım kanalı olarak düşünebilirsiniz. Satış gerçekleştikten sonra müşterileri kendi e-ticaret sitenize çekmek için stratejinizi özel indirimler, e-posta pazarlaması ve kişiselleştirilmiş kampanyalarla destekleyebilirsiniz.